Sürü (The Herd)
Yönetmen: Zeki Ökten
Senaryo: Yılmaz Güney
Oyuncular: Tarık Akan (Şivan), Melike Demirağ (Berivan), Tuncel Kurtiz (Hamo), Levent İnanır (Silo), Yaman Okay(Abuzer)
Türü: Drama
Yapımcı Firma: Güney Film
Yapım Yılı: 1979
Ülkesi: Türkiye
Süresi: 129 dakika
Sürü Filmin Konusu:
Sürü Hayatları hayvancılığa bağlı olan Veysikan aşireti reisi Hamo’nun oğlu Şivan düşman aşiret olan Halilan’ların kızı Berivan ile evlidir. Berivan 3 kez doğum yapmıştır. Fakat 3 çocukta bilinmeyen nedenlerden dolayı hayatını kaybetmiştir. 3. çocuğunun ölümüyle Berivan konusmamaya başlar.
Aşiret reisi Hamo (tuncel Kurtiz) bir Halilan olan Berivan’ın çocuklarını bilerek öldürdüğünü düşünür ve Halilan aşireti ile olan barışa son verir. Feodal yapısı git gide sekteye uğrayan Hamo’nun eski düzenini geri getirmek için katı ve zalim bir tavır takınmıştır. İki aşiret artık düşman olmuştur.
Halilan aşireti barış sağlanması için elinden geleni yapar. Tek istedikleri hasta olduklarına inandıkları kardeşleri Berivan ile konuşmaktır. Fakat Hamo’nun katı tavrı böyle bir barışa izin vermez. Berivan’ın aşiretten gitmesini ister.
Şivan karısını çok sevmektedir ve bu uğurda babası ve aşiretini karşısına alır. Hamo’nun beslediği sürüyü Ankara’ya götürmesi gerekmektedir. Hazırlıklar başlamıştır. Bu sırada Şivan’ın aşiretten ayrılacağını öğrenir ve deliye döner. Şivan’a sürüyü Ankara’ya taşımasını söyler. Berivan’ın da gelmesi koşuluyla Şivan babasının isteğini kabul eder ve sürü yola koyulur.
Sürü Ankara’ya trenle taşınacaktır. Fakat sürü tren garına getirildikten sonra başlarına gelmeyen kalmaz. Devlet memurlarının rüşvet ile aldıkları, yolda hırsızların çaldıkları, zararlı madde taşınmış olan vagonda zehirlenenler ve istedikleri koyunu alamayan makinistlerin yaptığı ani frenlerle kemikleri kırılanlar sonucunda sürü ağır bir tahribata uğrar. Tren Ankara’ya yaklaştıkça sürü üstündeki umutlar yerini göz yaşına bırakır.
Tuncel Kurtiz sürü filminde
Senaryosu Yılmaz Güney’e ait olan Zeki Ökten‘in yönettiği filmi Berivan ve Şivan’ın aşk hikayesini içinde bulunduğu toplumun değer ve yargılarıyla gözler önüne sermektedir. Bütün kötüye giden olayların baş sorumlusu olarak çocuklarını doğumda kaybeden Berivan’ın gösterilmesi aslında o feodal yapıda kadına verilen değeri ve o toplum anlayışında kadının yerini yansıtmaktadır.
Güneydoğu’daki yoksulluk, cehalet ve çaresizliğin işlendiği film dönemin siyasi çelişkilerine de ayna tutmaktadır. Yılmaz Güney, içinde yaşadığı toplumu ve sorunlarını yoksulluk içindeki Güneydoğu ve gelişmiş Ankara kıyaslaması ile göstermiştir.
Filmin Ankara’da geçen bir karesinde Şivan’ın arkadaşının oğlu Güneydoğu ve Ankara için şu sözleri söylemektedir ; “Buranın zengini de oranın ağası da… hepsi bir”. Bu söz toplum yapısının ne kadar ileri düzeye taşınırsa taşınsın Ankara gibi çağdaş bir şehirde bile ezen sınıfın halen mevcut olduğunu göstermektedir.Filminin ardından feodal rejimin yıkılıp yıkılmadığını sorgulamaya başlıyoruz. Yoksa feodaliteyi yıktığına inandığımız mevcut düzen onun daha gelişmiş ve acımasız halimidir? Belleğimizde beliren bu soru filmden iki kare olan Hamo’nun traktöre iç geçirerek bakması ve Ankara’daki banka tabelalarının arka arkaya gösterilmesi ile sanırım cevap buluyor.
Çok çeşitli bir yelpazede çok çeşitli sorunları yansıtan “Sürü” filmi Türk sineması kült filmler arasında yer bulmuştur. Sürü filmi 2008 Adana Altın Koza Film Festivali’nde en iyi on türk filmi arasında yer almıştır. Filmin müzikleri Zülfü Livaneli’ye aittir.
Sürü filmi nerede çekildi:
Ödüller:
- 1979 Locarno Film Festivali – “En İyi Film”
- 1979 Antwerp Film Festivali – “En İyi Film”
- 1979 Berlin Film Festivali – “Uluslararası Protestan Film Jürisi Ödülü”
- 1979 SİYAD ödülleri
- 1980 Londra Film Festivali – “BFI Ödülü”
- 1980 Valencia Film Festivali – “Festival Büyük Ödülü”
Filmin Fragmanı:
Diğer kaynaklar: wiki