Kadıköy Belediyesi, 25 Ağustos 1965 tarihinde Onat Kutlar ve arkadaşları tarafından İstanbul’da kurulan ve 1980 askeri darbesiyle birlikte kapanan Türk Sinematek Derneği’nin mirasını, derneğin ilk üyesi olan Jak Şalom‘un girişimiyle Sinematek / Sinema Evi projesiyle yaşatıyor. Sinematek / Sinema Evi pandemi koşullarının dayattığı uzun bekleme sürecinin ardından yeni binasında gösterimlerine başladı. Aralık ayında yapılacak açılış töreni öncesi, Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı ev sahipliğinde bir tanıtım gecesi düzenlendi. Geceye Onat Kutlar’ın eşi Filiz Kutlar, Yılmaz Güney’in eşi Fatoş Güney, Türk Sinematek Derneği’nin kurucularından şair, yazar, çevirmen Cevat Çapan, sinema dünyasından tanıdık simalar, yönetmenler ve sinema eleştirmenleri katıldı.
“Sinematek / Sinema Evi Kadıköy’ün kültür atlasına bir işaret koymuş olacak”
Gecede konuşan Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı Sinematek / Sinema Evi projesini hayata geçirmenin mutluluğu ve gururunu yaşadığını belirtti ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye’de Sinematek’in acısı tatlısıyla uzun bir macerası var. Bu maceranın tamamı, mutluluk ve iyi hatıralar üzerine kurulmuş değil. Ama bugün mutluyuz. 12 Eylül’ün gadrine uğramış bu eşsiz kurumun, 40 yıl sonra Kadıköy Belediyesi’nin çatısı altında yeniden hayata dönmesinin gururunu yaşıyoruz. Sinematek / Sinema Evi, hem sinema sanatına katkı sağlayacak hem de Kadıköy’ün kültür atlasına kıymetli bir işaret koymuş olacak. Atölye ve sergiler olmak üzere çeşitli etkinliklerle de takipçilerinin sinema kültürünü zenginleştirecek bir kurum olacak.”
“Uzun hasret bugün bitiyor”
Sinematek / Sinema Evi’nin Genel Sanat Yönetmenliğini yapan yönetmen, akademisyen, senarist Emin Alper de konuşmasında: “Şu an kapılarımızı açmamızda büyük katkıları ve emeği olan belediye başkanımız Şerdil Dara Odabaşı’na teşekkür ediyorum. Sinematek kapandıktan 40 sene sonra, bu uzun hasret bugün burada bitiyor. Bu Jak Şalom’un bir rüyasıydı, kendisinin Kadıköy Belediyesi’ne götürdüğü teklifin sonucu proje haline getirildi burası. Bir önceki dönemin Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu’na da buradan teşekkür ediyorum. Ve bu tarihi bina, aslına uygun olarak sıfırdan yapıldı ve Sinematek’in hizmetine sunuldu.” dedi.
“Sinematek özgür filmlerin sesi”
Yılmaz Güney’in eşi Fatoş Güney‘in de katıldığı gece Yılmaz Güney’in Umut filminin gösterimiyle başladı. Gecede konuşan Fatoş Güney: “Sinematek özgür filmlerin bir sesi. Yılmaz Güney’in Umut filmindeki hikaye, babasının yaşadığı gerçek bir hikayedir ve 1970 – 71 yılında sansürün yakasına yapıştığı filmlerden birisidir. Bugün halen Yılmaz Güney filmlerine gizli bir sansür var. Sinematek’in de bu konuda özel bir alan açacağına ve sinema sanatına, Türkiye’nin kültür ve sanat hayatına mutlaka değerli katkıları olacağına inanıyorum.” dedi.
Sinematek / Sinema Evi’nin 13 Kasım 2021 – 30 Ocak 2022 tarihleri arasında izlenebilecek programı Goethe-Institut İstanbul ve Bozcaada Uluslararası Ekolojik Belgesel Festivali işbirliğiyle hazırlandı. Gecede konuşan Goethe Enstitüsü Müdürü Mani Pournaghi Azar da konuşmasında: “Sinema pek çok alanda yeni ufuklar açabilir, yeni deneyimler yaşama fırsatı sunabilir. Sinematek / Sinema Evi’nin programının da bu çerçevede olacağına inanıyorum.” dedi.
Sinematek / Sinema Evi, sinemaseverlere birbirinden değerli seçkiler sunuyor. 13 Kasım 2021 – 30 Ocak 2022 tarihleri arasında izlenebilecek olan, Goethe-Institut İstanbul ve Bozcaada Uluslararası Ekolojik Belgesel Festivali işbirliğiyle hazırlanan ilk programın odağında Dışavurumcu Alman sineması ve sinema dünyasının öncü yaratıcı yönetmenlerinden Metin Erksan var. Sinematek / Sinema Evi 13 Kasım’dan itibaren iki ya da üç aylık programlarla seyircisine sinema tarihinin kilometre taşlarından örülü seçkiler ve onlara eşlik eden panel, konferans, sergi gibi etkinlikler sunacak. Seçkilerde sinema tarihine yön veren ve modern sinema dilinin oluşmasına büyük katkılar sağlamış akımlar ve ekollere; toplu gösterimlerle Türkiye ve Dünya Sineması’nın büyük ustalarının filmlerine yer verilecek.
Ödüllü Bina
Sinemayı sanat olarak değerlendiren izleyici için bir kültür merkezi işlevi görmeyi, sinema tartışmayı ve sinema üzerine söz üretmeyi amaçlayan Sinematek / Sinema Evi mimari projesiyle de iki ödül kazandı. Belediyelerin şehirlerdeki yaşam kalitesini artıran projelerini teşvik etmek ve yaygınlaştırmak amacıyla Marmara Belediyeler Birliği’nin düzenlendiği Altın Karınca Ödülleri’nde ‘Mimari ve Kentsel Tasarım’ kategorisinde ve Kültürel mirası koruma ve özendirme projelerini teşvik etmek amacıyla 2001 yılından bu yana Tarihi Kentler Birliği (TKB) tarafından düzenlenen yarışmada ödül aldı.
Sinematek / Sinema Evi neler yapar?
Sinematek / Sinema Evi, 160 kişilik tam donanımlı Onat Kutlar Sinema Salonunda sinema sanatının seçkin örneklerini, sunumlar ve söyleşiler eşliğinde seyirciyle buluşturuyor. Film programında sinema tarihine geçmiş büyük klasiklerin yanı sıra yeni sinemacılara, keşif değeri taşıyan filmlere, ticari salonlarda izleme imkanı bulunmayan canlandırma, belgesel ve kısa film alanındaki eserlere yer veriyor. Sinema salonunun yanı sıra sergi ve etkinlik salonları, sinema kütüphanesi ve kişisel film izleme köşeleri de sinemaya ilgi duyan ve sinema alanında çalışan herkese açık. Ayrıca randevuyla hizmet verecek Sinematek / Sinema Evi Arşivi de sinemaya ilişkin belge, fotoğraf, afiş ve benzeri film dışı materyalleri koruma altına almak ve erişime açmak üzere hizmet vermeye başladı. Sinematek / Sinema Evi sinemacılar, sinema profesyonelleri, sinema yazarları ve sinema üzerine çalışan akademisyenlerin araştırma, tartışma ve üretme süreçlerinde bir araya geldikleri bir buluşma noktası olacak.
Sinematek / Sinema Evi’nin 30 Ocak 2022 tarihine kadar devam edecek programına, Kadıköy Belediyesi Sinematek web sayfasından ulaşılabilir.
Sinematek / Sinema Evi Programı
Dışavurumcu Alman Sineması ve Etkileri
2. Dünya Savaşı öncesinin üç büyük sinema akımından biri olan ve 20. yüzyıl sinemasında derin izler bırakan Dışavurumcu Alman Sineması Sinematek/Sinema Evi’nin ileriki programlarda yer vereceği diğer kurucu akımların ilk ayağı olacak. Programda Alman Dışavurumculuğu’nun çekirdek filmleri olarak kabul edilen sekiz filmin yanı sıra dışavurumculuk üzerine bir belgesel ve dışavurumculuğun modern sinemaya etkilerini göstermeyi amaçlayan dört modern filmden oluşan bir seçki yer alıyor. 25 Kasım’da düzenlenecek panelde ise hem Alman Dışavurumculuğu hem de onun günümüz sinemasına etkilerini, gösterilen filmler özelinde ayrıntılı bir biçimde masaya yatırılacak.
Gölgeler Diyarnda Sergisi ve Cesare’ın Rüyası – VR Enstalasyon
Goethe-Institut İstanbul’un katkılarıyla hazırlanan Dışavurumcu Alman Sineması programında ayrıca Alman Sinematekinin döneme ilişkin görsel arşivinde yer alan materyallerden derlenen Gölgeler Diyarında adlı fotoğraf sergisi ve Doktor Caligari’nin Muayenehanesi filminin Volumetrik Video teknolojisiyle gerçekleştirilmiş bir kısa film uyarlaması olan VR Enstalasyon çalışması Cesare’ın Rüyası yer alıyor. Gölgeler Diyarında 12 Kasım 2021-30 Ocak 2022 tarihleri arasında Sinematek/Sinema Evi sergi salonunda ziyarete açık olacak. Cesare’ın Rüyası VR Enstalasyonu ise 12-28 Kasım tarihleri arasında iki hafta boyunca yine Sinematek/Sinema Evi Sergi Salonu’nda izlenebilir.
Metin Erksan Toplu Gösterimi
Sinematek/Sinema Evi’nin yeni salonunda seyirciyle buluşacak ilk toplu gösterimin konuğu ise 2022’de aramızdan ayrılışının 10. yılı olacak, öncü auteur yönetmenlerimizden Metin Erksan. Erksan toplumcu, gerçekçi sinema geleneğinin başlatıcılarından ve altmışlı yıllarda yaptığı gerçekçi filmlerle Türkiye sinema tarihine damgasını vurmuş; döneminde seyirciyi ve eleştirmenleri ikiye bölmüş kışkırtıcı filmleri ve estetik denemeleriyle sinema tarihimizin en özgün isimlerinden biri.
Belgeseller ve Kısa Filmler
Sinematek/Sinema Evi seçkisinde ayrıca Bozcaada Uluslararası Ekolojik Belgesel Festivali ile birlikte hazırlanan yedi filmlik bir belgesel serisi ve bugün ulusal ve uluslararası festivallerde çeşitli ödüller kazanmış saygın yönetmenlerin kısa filmlerine de yer veriliyor. Kısa film gösterimleri kadın yönetmenlerin kısalarıyla başlıyor.
Bu Hafta Onat Kutlar Sinema Salonunda
- 13 Kasım Cumartesi, 15:00’te Caligari’den Hitler’e adlı belgesel gösterimi
- 13 Kasım Cumartesi, 20:00’de Doktor Caligari’nin Muayenehanesi filmi
- 13 Kasım Cumartesi, 17.30 Caligari’den Hitler’e filminin yönetmeni sinema yazarı ve araştırmacı Rüdiger Suchsland’ın Dışavurumculuk ve Sinema adlı sunumu
- 14 Kasım Pazar, 15:00’te Metin Erksan’ın Altın Kozalı filmi Kuyu filmi
- 14 Kasım Pazar, 20:00’de Metin Erksan’ın Fakir Baykurt uyarlaması Yılanların Öcü filmi
- 16 Kasım Salı, 20:00’de Bozcaada Ekolojik Belgesel Festivali birincisi Arica filmi
- 17 Kasım Çarşamba, 20:00’de, Yavuz Turgul klasiği Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni özel gösterimi
- 18 Kasım Perşembe, 20:00’de F. W. Murnau’nun müthiş karakter filmi Son Adam gösterimi
