Ailemizi seçemeyiz. İyisiyle, kötüsüyle, kusurları ve delilikleriyle kabul ederiz. En şiddetli tartışmaları ailemizle yaşar, en ağır sözleri onlara sarf ederiz. Ancak başımız derde girdiğinde de ilk onlara gideriz. Bu dert işten atılmak, evsiz kalmak ya da mutasyona uğramış bir canavar tarafından kaçırılmak olabilir, hiç fark etmez. Ailemiz daima orada ve bize yardıma hazırdır. Aile içerisindeki dinamikleri en gerçekçi ve dolaysız haliyle anlatan 2006 tarihli “Gwoemul”, bünyesinde bir bilimkurgu hikayesinden çok daha fazlasını barındırıyor.
Son dönemin en özgün ve vizyon sahibi yönetmeni Joon Ho Bong’un üçüncü uzun metraj filmi olan “Gwoemul”, kimine göre korku gerilim, kimine göre politik taşlama olarak kabul edilse de, bana göre aile filmleri alt türündeki sosyal bir drama, ve tabi komediyi de unutmamak lazım. Ah bir de o aksiyon sahneleri yok mu? Yok! Böyle olmayacak. Bu filmi belli bir türe sığdırmak oldukça zor. En iyisi “Gwoemul”u bir janr filmi olarak kabul edip yazıya devam edelim.
Güney Kore’de yer alan bir Amerikan ordu üssünde bir doktor, asistanına düzinelerce şişe formaldehiti lavaboya dökmesini emreder. Asistanı bu kimyasal sıvıların nihayetinde şehrin merkezindeki Han Nehrine döküleceğini söylese de doktor ısrarcıdır. Asistanı biçare bu isteği yerine getirir. Han Nehrine dökülen onca zehirli kimyasal, nehirde yaşayan bir amfibiyi mutasyona uğratır ve birkaç yıl içinde amfibi devasa bir canavara dönüşür.
Sıradan bir Hollywood yapımında buraya kadar anlattıklarımla üç filmlik bir seri çıkarılabilecekken, Bong bizi eksantrik bir Kore ailesinin peşinden sürüklüyor. Han Nehri kıyısında bir büfe işleten Park ailesi, filmin protagonistidir. Tüm vaktini ailesine ayıran Hee Bong; narkoleptik ve hafif alık oğlu Kang Doo; üniversiteden mezun, eski aktivist, yeni işsiz, alkolik oğlu Nam Il; okçuluk şampiyonu ancak biraz yavaş olan kızı Nam Joo ve son olarak tüm ailenin -özellikle babası Kang Doo’nun- göz bebeği olan torunu Hyun Seo’dan oluşan bu eksantrik ailenin kaderi, canavarımızın şehri keşfe çıkması sonucu değişir. Gündüz vakti nehir kenarında piknik yapan halka bol aksiyonlu ve korkulu dakikalar yaşatan yaratık, Hyun Seo’yu yakalayarak gözden kaybolur. Sonrasında karantina koğuşları, şehir lağımları ve izole bir bölgede geçecek olan bir kaçış ve arayış hikayesi bizi beklemektedir.
Şuursuzca güldüren mizahı, boğazınızda takılan dramı, yürek hoplatan aksiyonu, “Arkanda, geliyor!” dedirten gerilimli sahneleri ile “Gwoemul” sizi tezcanlı bir çocuktan kederli bir ihtiyara saniyeler içinde dönüştürebilecek bir film.
Gwoemul
Filmde yer alan canavarın tasarımı Koreli sanatçı Wei-Chen Chin, modellemesi ise “Lord of the Rings”ten “The Hobbit”e, “Edge of Tomorrow”dan “District 9″a kadar pek çok filmin efektlerini yapan Yeni Zelandalı şirket Weta Workshop tarafından yapılmıştır. Wei-Chen Chin’in toplam maliyeti 5.2 milyon dolar olan canavarı tasarlaması toplam bir buçuk yıl sürer. Chin 1500 çeşit canavar tasarlar. Ekip sonunda 1980’lerde Han Nehrinde bulunan ve kıvrımlı bir kılçığı olan balıktan esinlenerek yaratılan modeli seçer. Canavarı, daha önce “Sin City”, “Hellboy” gibi filmlerin de bilgisayar efektlerini yapan Amerikalı The Orphanage isimli şirket hayata geçirir.
Canavarımızın “Godzilla” ya da “King Kong”ta olduğu gibi belirli bir ismi yoktur. Hatta filmin orijinal ismi olan “Gwoemul”, korece canavar anlamına gelen ‘Goemul’ kelimesinden türemiştir. Joon Ho Bong, daha sonra bunu bilerek yaptığını, çünkü hikayede vurgulamak istediği esas tarafın Park ailesi olduğunu söyler. Canavarın kamera önünde ismi olmasa da Bong Joon-ho , hem tipini benzettiğinden hem de “Fargo” filmindeki oyunculuğundan dolayı yaratığa ‘Steve Buscemi’ adını verir. Yönetmen bununla da kalmaz tıpkı gerçek bir aktörü yönetiyormuş gibi, ‘Steve Buscemi’nin tüm hareketlerini tasarlar.
Anti-Amerikan Bir Güney Kore Filmi
“Gwoemul” ilk çıktığı dönemde, filmin başındaki formaldehit sahnesini gerçekçi bulmayan ve Joon Ho Bong’u anti-Amerikan propagandası yapmakla itham eden kişiler olur. Ancak onların bilmediği şey bu olayın gerçekten yaşanmış olduğudur. 2000 yılının şubat ayında Yongsan askeri üssünün morgunda çalışan Albert L. McFarland adında Amerikalı bir sivil 470 şişe (yaklaşık 120 litre) formaldehitin lavaboya dökülmesini emreder. Lavabodan kanalizasyona giden su Han Nehrine ulaşmadan önce iki arıtma tesisinden geçmesine rağmen, bu olayın duyulması üzerine ülke çapında bir skandal patlak verir. O dönem bir yaratık filmi çekmek isteyen Bong Joon-ho için bu durum esin kaynağı olur.
Bu durumu bir kenara bırakırsak filmin anti-Amerikan bir tonunun olduğu çok da yanlış sayılmaz. Hatta Amerika’nın Güney Kore’deki politikasını ve etkinliğini eleştiren “Gwoemul”dan, Kuzey Koreli otoriteler bile övgüyle söz eder. Gişe rekoru kıran Güney Koreli bir film için bu çok nadir bir olaydır. Aslında filmde esas taşlanan taraf Amerika değil, Amerikan politikaları karşısında pasif ve beceriksiz bir tutum sergileyen Güney Kore hükümetidir. Filmde, hükümetin yanı sıra Kore gençliği de eleştirilmiştir. Filmdeki protestocu gençler kısmen kahramanca kısmen ise kendini beğenmiş ve umursamaz olarak resmedilmiştir.
Özetle “Gwoemul”, etkili oyunculukları, etkileyici müzikleri, -Byung Woo Lee sağolsun- eşsiz sembolik anlatımı ve tüm algılarınızı sonuna kadar açan bir film. Çok katmanlı bir yapısı olan film, gözlerinizden yaşlar akarken, aynı anda size kahkaha attırabilecek bir potansiyele sahip. Bong Joon-ho, öncesinde “Barking Dogs Never Bite” ve “Memories of Murder” filmlerinde yaptığı gibi, “Gwoemul”da da filmi değil izleyicilerin algı ve duygularını yönetiyor, iyi de ediyor. Ruh halinizi ışık hızıyla değiştiren bu deneyimi hepinize öneriyorum.
Filmden Anekdotlar
- Scott Wilson’ın 2003 tarihli “Monster” filmindeki performansından çok etkilenen Joon Ho Bong, “Gwoemul” filminde oynaması için ünlü oyuncuya filmin senaryosu ve eski filmi “Memories of Murder”ın bir kopyasını gönderir. Bunun üzerine oyuncu filmde yer almaya karar verir. Bu arada Wilson’ın “The Walking Dead” dizisindeki Hershel olduğunu da ekleyelim.
- Ah Sung Ko ve Kang Ho Song “Gwoemul”da olduğu gibi, yönetmenin “Snowpiercer” isimli filminde de baba kızı canlandırıyor.
- 2012 yılında “Gwoemul 2” filminin çekileceği söylenmiş, hatta kısa bir ön video hazırlanmış, ancak bu konuda somut bir adım atılmamıştır.
- “Silence of the Lambs” filminden tanıdığımız ve “Gwoemul”da Kang Doo’yu ameliyat etmeye çalışan doktoru canlandıran Paul Lazar, “Snowpierce”da da yer almıştır.
