Asghar Farhadi, 1972’de doğdu. İlk kısa filmini 13 yaşında bir gençlik sinema kulübünde çekti. 1991’de tiyatro eğitimi için Tahran Üniversitesi’ne girdiğinde beş kısa film yapmıştı; tiyatro alanında ilerleme yönündeki bu tercihi gelecekte sinema üslubuna önemli bir etki yaptı. Lisans tezini Harold Pinter’in yapıtları ve oyunlarında sessizliğin ve duraklamanın işlevi üzerine verdi. Mezuniyetinin ardından Tarbiat Modares Üniversitesi’nde 1996’da tiyatro yönetmenliği üzerine çalışmalarını sürdürdü. Burada radyo oyunları ve televizyon dizileri yazmaya başladı. Tiyatro yönetmenliği üzerine yüksek lisans derecesini aldıktan sonra aralarında ‘Bir Şehir Hikayesi’nin (‘Dastane yek shahr’) de yer aldığı televizyon dizileri yazmaya başladı.
Farhadi, 2002’de ilk uzun metraj filmi olan Kumda Dans’ı (Raghs dar ghobar) yazdı ve yönetti. Film 25. Moskova Uluslararası Film Festivali’nde En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü ve Rusya Film Eleştirmenleri Birliği’nin En İyi Film Ödülü’nün yanı sıra 48. Asya Pasifik Film Festivali’nde En İyi Senaryo ve En İyi Yönetmen Ödülleri’ne layık görüldü.
Farhadi, bir yıl sonra, zamanı için nadir bir toplumsal tür filmi olan ‘Güzel Şehir’i (‘Shahre ziba’) çekti. Ölüm cezasına çarptırılmış bir katilin ailesiyle kurbanının ailesi arasındaki çatışmayı konu alan filmde, ölüm cezasının iptalini sağlama yetkisine sahip olan kurbanın ailesi, 18 yaşındaki katilin kaderini elinde tutuyor.
Film, 2012’de Fransa’da gösterime girdi ve ulusal ve uluslararası festivallerde büyük dikkat çekerek aralarında Varşova Uluslararası Film Festivali’nde kazandığı Büyük Ödül’ün de yer aldığı pek çok ödüle layık görüldü.
2005 tarihli filmi ‘Çarşamba Ateşi’nde (‘Chahar shanbe souri’) Asghar Farhadi, İranlı orta sınıf bir ailenin stresli hayatına bir hizmetçinin gözünden bir ışık tutarak ailenin toplumdaki iki farklı hayatını taviz vermeyen bir üslupla resmetti.
Asghar Farhadi, iki yıl sonra İran’ın kuzeyine tatile giden yakın bir arkadaş grubunu konu alan ‘Elly Hakkında’yı (‘Darbareye Elly’) yönetti. Filmde, arkadaş grubunun kendilerini karmaşık bir durumun içinde bulmasıyla heyecanlı bir dram başlıyor. Prömiyerini Berlin Uluslararası Film Festivali’nde ve Tahran’da düzenlenen Fecr Film Festivali’nde eşzamanlı olarak yapan film, Berlin’de En İyi Yönetmen dalında Altın Ayı Ödülü’nü ve Fecr Film Festivali’nde En İyi Yönetmen dalında Simurg Ödülü’nü aldı. ‘Elly Hakkında’, 2009’da gösterime girdiği Fransa’da 100.000 izleyiciye ulaştı.
‘Elly Hakkında’nın başarısının ardından Farhadi, 2010’da çektiği ‘Bir Ayrılık’ı (‘Jodaeiye Nader az Simin’) yazmaya başladı. Film, evliliği kötüye gitmekte olan ve çocukları olmasına rağmen boşanmaya karar veren bir orta sınıf çiftin yaşamına odaklanıyor.
Bir Ayrılık, prömiyerini yaptığı Berlin Uluslararası Film Festivali’nde Altın Ayı Ödülü’nü kazanmanın yanı sıra tüm erkek ve kadın oyuncularına birer Gümüş Ayı Ödülü getirdi. Film, aralarında Altın Küre Ödülleri’nde Yabancı Dilde En İyi Film Ödülü, César Ödülleri’nde En İyi Yabancı Film Ödülü ve Yabancı Dilde En İyi Film Oscar’ının da yer aldığı toplamda 70’in üzerinde uluslararası ödül kazandı.
Uluslararası alanda büyük başarı elde eden ‘Bir Ayrılık’, daha önce hiçbir İran filminin yakalayamadığı bir başarı elde etti. Sadece Fransa’da bir milyon izleyiciye ulaşan film, bu ülkede en çok izlenen İran filmi oldu ve 250 sinemada gösterime girdi. Aralık 2011’de ABD’de gösterime giren film, ülkede tüm zamanların en yüksek başarıyı elde eden yabancı filmleri arasına girdi. Aynı yıl, Asghar Farhadi, Time dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 insanı arasında gösterildi.
‘Bir Ayrılık’ın kazandığı diğer ödüller arasında Durban Uluslararası Film Festivali Yabancı Dilde En İyi Film Ödülü, Asya Pasifik Film Festivali’nde En İyi Uzun Metraj Film ve En İyi Senaryo Ödülleri ve Sydney Film Festivali En İyi Film Ödülü yer alıyor.
‘Bir Ayrılık’ın çok sayıda festivalde ve ülkede gösterilmesiyle birlikte, Asghar Farhadi, İran dışında geçen bir hikayeyi konu alan ‘Geçmiş’in senaryosu üzerinde çalışmak üzere ailesiyle birlikte Paris’e taşındı. Filmin ana karakteri Ahmad, on dört yıldır uzakta olduğu Paris’e eşi Marie’den boşanmak üzere yasal süreçleri sonlandırmak üzere dönüyor. Ahmad’in Marie’nin hayatına aradan geçen yılların ardından yeniden girmesi her ikisi için de karmaşık bir durum yaratıyor ve her ikisini ortak geçmişleriyle yeniden yüzleşmeye zorluyor. Geçmiş, 2013’te Cannes Film Festivali’ndeki gösteriminin ardından Fransa’da genel gösterime girdi ve yine bir milyon seyirciye ulaştı. Film, Cannes Film Festivali’nde En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazandı ve Altın Küre ve César Ödülleri’ne aday gösterildi
Asghar Farhadi, 2015’te bir sonraki filmi ‘Satıcı’yı çekmek üzere İran’a döndü. 2016’da tamamlanan ve Cannes Film Festivali’nin yarışma bölümünde gösterilen film, Asghar Farhadi’ye En İyi Senaryo Ödülü’nü, başrol oyuncusu Shahab Hosseini’ye ise En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü getirdi. Aynı yılın sonbaharında Fransa’da ve İran’da gösterime giren film, Asghar Farhadi’nin en başarılı filmi oldu. Film, Şubat 2017’de Asghar Farhadi’ye ikinci Yabancı Dilde En İyi Film Oscar’ını getirdi.
Farhadi, birkaç ay sonra Penélope Cruz ve Javier Bardem’i beyaz perdede yeniden bir araya getiren projesini hayata geçirmek için çalışmalara başladı. Tamamiyle İspanya’da ve İspanyolca çekilen ‘Herkes Biliyor’un (‘Everybody Knows’ – ‘Todos lo saben’) kadrosunda Arjantinli oyuncu Ricardo Darín de yer alıyor. 71. Cannes Film Festivali’nin açılışını yapan film, festivalin yarışma bölümünde de yer aldı ve Farhadi’nin Altın Palmiye için yarışan üçüncü filmi oldu. Herkes Biliyor, aynı zamanda yapımcılığını Farhadi’yle 2009’da Berlin’de Elly Hakkında’yı henüz keşfetmişken tanışan Alexandre Mallet-Guy’nin üstlendiği üçüncü ve Mallet-Guy’in dağıtımcılığını üstlendiği altıncı Farhadi filmi olma özelliğine sahip.
Filmografi:
- Todos lo saben (Everybody Knows) (2018)
- Forushande (The Salesman) (2016)
- Le passé (The Past) (2013)
- Jodaeiye Nader az Simin (A Seperation) (2011)
- Darbareye Elly (About Elly) (2009)
- Chaharshanbe-soori (Fireworks Wednesday) (2006)
- Shah-re ziba (Beautiful City) (2004)
- Raghs dar ghobar (Dancing in the Dust) (2003)
- Dastane yek shahr (Dizi) (2000-2001)
- Chashm Be Rah (Dizi) (1998)
