Adı Soyadı: Bilge Olgaç
Doğum Tarihi: 14 Ocak 1940, Vize, Kırklareli
Ölüm Tarihi: 3 Mart 1994, Beyoğlu, İstanbul
Bilge Olgaç Hakkında
14 Ocak 1940 tarihinde Kırklareli’nin Vize ilçesinde doğan Bilge Olgaç, altı kardeşin en küçüğüydü. Maddi zorluklarla geçen çocukluk döneminden sonra Nişantaşı Kız Enstitüsü’ne kaydoldu. Mezun olmadan okulu yarıda bıraktı ve eski prodüksiyon amiri ve gazeteci Vecdi Bender ile evlendi. Sanat kariyerine edebiyatla başlayan Olgaç, Yelpaze Dergisi’ne öyküler yazmaya başladı. Eşi Vecdi Bender’in, Olgaç’ın bir öyküsünü dönemin ünlü yönetmenlerinden Memduh Ün’le paylaşmasının ardından Bilge Olgaç usta yönetmenin dikkatini çekti. Bu öykü, Bülent Oran tarafından senaryo haline getirilerek ‘Kısmetin En Güzeli’ ismiyle sinemaya uyarlandı. Olgaç, başrollerini Fikret Hakan ile Fatma Girik’in paylaştığı Memduh Ün imzalı filmde yönetmen asistanlığı yaptı. Memduh Ün, ortaya çıkan bu filmle ilgili hoşnutsuzluğunu şu sözlerle dile getirdi. “Kötü bir film bu. Başarısızlığın nedeni de senaryonun çapaçulluğu kuşkusuz. Bülent Oran’ın yazdığı senaryoyu okuduğum zaman keçileri kaçırıyordum neredeyse. Bilge’nin derli toplu hikayesi, abuk subuk bir şeye dönüşmüştü.”
Memduh Ün’ün beğenmediği bu film, Bilge Olgaç’ın hayatında yeni bir sayfa açtı. Usta yönetmenden senaryo yazımı ve kurgu süreçleri konusunda pek çok şey öğrenen Olgaç, Memduh Ün’ün yanı sıra İlhan Engin, Halit Refiğ ve Hasan Kazankaya gibi yönetmenlerin de asistanlığını yaptığı bu sürede film yönetimine dair de tecrübe kazandı. Olgaç’ın edindiği bu tecrübelere rağmen erkek egemen sinema sektöründe yönetmen olarak kabul edilmeyen ve film yönetme şansı bulamayan Olgaç pes etmedi ve 1965 yılında ‘Üçünüzü de Mıhlarım’ filmini çekti. Ona bu fırsatı verip destek olan kişi Olgaç’ın asistanlığını yaptığı ve konfeksiyon türü küçük bütçeli B tipi filmlerin yapımcısı olan Hasan Kazankaya’ydı.
Bilge Olgaç
“Genç bir kadındım. Üstelik bu işi kadın olarak ilk kez yapan insandım. İlk önce bir kadın ne yapabilir diye bakıyorlardı. Kuşkulu bir bakıştı. Ben de çok sert, bağırıp çağıran bir rolü benimsedim. Fakat sonradan bu rolden vazgeçtim. Çünkü insanlar artık bana inanıyorlar ve güveniyorlardı.”
Bu film ilk yönetmenliği olmakla birlikte, Olgaç’a dönemin tek kadın yönetmeni unvanını kazandırmıştır. Başrolünü Yilmaz Güney‘in oynadığı ilk deneyiminde yaşadıklarını şöyle anlatmıştı.
Aynı yıl ‘Babasız Yaşayamam’, ‘Sokaklar Yanıyor’ ve ‘Krallar Kralı’ filmlerini de yöneten Bilge Olgaç’ın yönetmenlik kariyerinin ilk yıllarında özgün ve dikkat çekecek filmler üretmesi çok zordu. ‘Nikâhsızlar’, ‘Garibanız Abiler’, ‘Kanunsuz Toprak’, ‘Silahsız Dövüşelim’, ‘Dertli Gönlüm’ gibi filmleri yöneten Olgaç, o dönem Hasan Kazankaya’nın maaşlı yönetmeni olarak çalışmak durumunda kaldı. Bu dönem çektiği ‘Öksüz’ filmiyle ses getirse de, yönetmen çıkışını 1970 tarihinde çektiği ‘Linç’ filmiyle yakaladı. Demir Karahan, Fatma Karanfil, Süheyl Eğriboz, Ali Şen’in oynadığı ‘Linç’ filmi ile birçok ödülün sahibi oldu.
Daha sonraki yıllarda ‘Merhamet’, ‘Üçünüze Bir Mezar’, ‘Kanlı Öç’ başta olmak üzere pek çok film çeken yönetmen, 1975-1984 yılları arasında sinema kariyerine ara verdi. Bu dönemde fotoroman ve reklam filmleri çeken Olgaç, 1985 yılında çektiği ‘Kaşık Düşmanı’ ile beyazperdeye döndü. 1994 yılına kadar ‘Gülüsan’, ‘İpekçe’, ‘Kızın Adı Fatma’ gibi kadın öykülerini sinemaya taşıdı.
Usta yönetmen Bilge Olgaç 3 Mart 1994 tarihinde Taksim’deki evinde çıkan yangın sonucu hayatını kaybetti.
Türkiye’nin yetiştirmiş olduğu ilk kadın yönetmenlerinden biri olan Bilge Olgaç, aynı zamanda 37 filme imza atarak en çok film çeken kadın yönetmen olmuştur.
Yönetmen Bilge Olgaç
Ödülleri:
- Linç
1970 – Adana Altın Koza Film Yarışması / “En İyi Yönetmen Ödülü”, “En İyi Film” kategorisinde Üçüncülük Ödülü - Kaşık Düşmanı
1984 – 21. Altın Portakal Festivali, “En İyi Senaryo Ödülü” , “En İyi Film” kategorisinde Üçüncülük Ödülü
1985 – Uluslararası Kadın Filmleri Şenliği, Fransa / “En İyi Film” Kategorisinde “Büyük Ödül” ve “Basın Özel Ödülü”
Bilge Olgaç Filmografi:
- Bir Yanımız Bahar Bahçe (1994)
- Kurşun Adres Sormaz (1992)
- Umut Hep Vardı (1991)
- Aşkın Kesişme Noktası (1990)
- Yarın Cumartesi (1990)
- Kızın Adı Fatma (1988)
- İpekçe (1987)
- Üç Halka 25 (1986)
- Gülüsan (1985)
- Kaşık Düüşmanı (1985)
- Yavrularım (1984)
- Bir Gün Mutlaka (1975)
- Şöhret Budalası (1975)
- Açlık (1974)
- Bacım (1974)
- İki Aşk Arasında (1973)
- Kanlı Öç (1972)
- Savulun Geliyorum (1972)
- Kara Gün (1971)
- Üçünüze Bir Mezar (1971)
- Yaban Ali (1971)
- Merhamet (1970)
- Linç (1970)
- Kanlı Şafak (1969)
- Dertli Gönlüm (1968)
- Öksüz (1968)
- Garibanız Abiler (1967)
- Kanunsuz Toprak (1967)
- Silahsız Dövüşelim (1967)
- Nikahsızlar (1966)
- Babasız Yaşayamam (1965)
- Kanlı Buğday (1965)
- Krallar Kralı (1965)
- Sokaklar Yanıyor (1965)
- Üçünüzü de Mıhlarım (1965)
